Voorlichting zon(advies)

EINDELIJK! Waar wij zo lang op hebben gewacht, een aantal prachtige zonnestralen. De zon heeft (te) lang op zich laten wachten.

Iedereen weet dat zonnestralen afkomstig zijn van de zon, maar wist je ook dat de zonnestralen de huid raken wanneer het bewolkt is? Lees snel verder om alles over de zon te weten te komen en waarom zonbescherming onmisbaar is om jouw jeugdige huid te behouden.

Soorten straling

De zon zorgt voor al het licht om ons heen. Zonnestralen bestaan uit verschillende soorten straling. Ieder soort straling heeft zijn eigen golflengte. Een golflengte kan vertaald worden naar het bereik in lengte van de straling naar bijvoorbeeld het aardoppervlakte of de huid.

De zonnestralen worden onderverdeelt in drie categorieën:

• Zichtbaar licht (HEVL) zegt het al, dit licht is zichtbaar. Een makkelijk voorbeeld is de regenboog die loopt van rood naar paars. De zonnestralen zijn geordend op lengte. De rode kleur heeft de langste golflengte en paars de kortste.
• Infrarood licht (IR) is niet zichtbaar en heeft de langste golflengte. Deze voelen wij als (zonne)warmte.
• Ultraviolet (UV) is ook niet zichtbaar. UV straling heeft kortere golflengtes als zichtbaar licht en is schadelijk voor ons als mens.

Hoe korter de golflengte hoe gevaarlijker de straling voor onze huid is. In de afbeelding is zichtbaar hoe diep de straling in de huid komt.

Je kunt zien dat infraroodstraling en zichtbaar licht tot in de derde huidlaag komen.

UV-straling is onderverdeelt in 3 groepen, namelijk UVA, UVB en UVC. UVA-straling is 365 of 366 dagen om ons heen. De straling komt namelijk door wolken heen, maar ook door glas! UVA-straling komt tot in de tweede huidlaag en zorgt voor DNA-schade. Dit veroorzaakt vroegtijdige huidveroudering in de vorm van lijntjes en rimpels, pigmentvlekken en huidkanker. UVB-straling wordt gedeeltelijk tegen gehouden door de ozonlaag. De straling komt niet zo diep in de huid, maar zorgt wel voor de verbranding van de huid. UVC-straling werd volledig tegengehouden door de ozonlaag, maar aan gezien deze dunner wordt kan UVC-straling bijdragen aan de verbranding van de huid en huidveroudering.

Wat zegt de zonkracht?

Dan nu de zonkracht, dit wordt veel vertelt tijdens het nieuws. De zonkracht vandaag is .., maar wat houdt dit precies in.

De zonkracht wordt bepaald door drie factoren:

• De hoogte van de zon

In de winter staat de zon lager en maakt dit de weg voor de zonnestralen langer, hierdoor gaat kracht verloren. Maar in de zomer staat de zon hoger en is de weg voor de zonnestralen korter, waardoor er minder kracht verloren gaat en meer zonnestralen de aarde (huid) bereiken.

•  Het tijdstip

Tussen 12:00-15:00 uur staat de zon op zijn hoogst en is de zon dus op zijn sterkst. Tegenwoordig is het advies al om tussen 11:00-16:00 uur direct zonlicht te vermijden.

• Mate van wewolking

Hoe meer wolken er zijn, des te meer zonnestralen worden er tegengehouden.

Positieve effecten van de zon

Zijn zonnestralen dan helemaal slecht voor een mens?

Zeker niet. De zon zorgt voor vitamine D aanmaak dat zorgt voor gezonde botten en spieren. Daarentegen heeft de huid de maximale aanmaak met 15 tot 20 minuten al bereikt!

De aanmaak van vitamine D werkt positief op verschillende huidaandoeningen, zoals eczeem psoriasis en acne.

Je spieren kunnen zich beter ontspannen dankzij de warmte.

En uiteraard denk ik dat iedereen zich hier wel in kan vinden. Je humor straalt wanneer de zonnestralen zichtbaar zijn. Zonnestralen zorgen voor de aanmaak van het hormoon endorfine ook wel ons geluk hormoon.

Negatieve ffecten van de zon

Je huid kan verbranden.

De verbrande huid zorgt voor DNA-schade die 20-40 jaar later pas zichtbaar wordt.

Huidveroudering

Onderzoek laat zien dat 80% van de huidveroudering veroorzaakt wordt door de zon. Dit uit zich in lijntjes, rimpels en pigmentvlekken (Flament, Bazin, Rubert, Simonpietri, Piot, & Laquieze, 2013). Onderstaande foto laat een man zien die heel zijn carrière vrachtwagenchauffeur is geweest. Zichtbaar is dat de linkerzijde (kant van het glas) van het gelaat veel meer rimpels heeft.

Hudkanker

Huidkanker is een veel voorkomend probleem. In 2020 werden 77.000 Nederlanders gediagnostiseerd met een vorm van huidkanker (KWF, n.d.). Goede zonbescherming verkleind de kans!

Zonbeschermers

Wanneer je zonbescherming koopt zul je waarschijnlijk letten op de hoogte van de SPF, maar waar staat dit nu voor?

SPF staat voor Sun Protection Factor. Dit geeft aan hoeveel UVB-straling het zonnebrandmiddel kan absorberen of reflecteren. UVB-straling veroorzaakt zoals eerder genoemd de verbranding van de huid. De factor is kort gezegd de vermenigvuldiging van de tijd waarin je zonder zonnebrand in de zon kunt zijn zonder te verbranden.

Als je normaal gesproken na 10 minuten zou verbanden, dan zou je met factor 30 pas na 10 x 30 = 300 minuten verbanden. EEN VOORWAARDE is wel dat je dan elke 2 uur je huid insmeert met een zonnebrand met SPF30.

Hoe snel je onbeschermde huid verbrand is afhankelijk van jouw huidtype en de zonkracht op dat moment. Op de website van het KNMI kun je de zonkracht van de dag zien.

Op de zonnebrand staan verschillende factors vermeld, wat zegt dit over het beschermingspercentage?

• SPF15 blokkeert 93,3% van de UVB-stralen.
• SPF 30 blokkeert 96,7% van de UVB-stralen.
• SPF 50(+) blokkeert 98% van de UVB-stralen.

Zoals je ziet beschermd helaas geen enkele factor 100% en je ziet dat er weinig verschil is tussen SPF30 en 50. Zoals degenen weten die bij mij in de praktijk komen kies ik vaak voor een SPF50, dit komt omdat mijn zonbeschermingsproducten een hogere UVA-bescherming hebben. De SPF zegt namelijk niets over de bescherming tegen de UVA-straling.

voor zonbescherming geldt hoe meer/hoger hoe beter!

Hoe wordt UVA-bescherming weergegeven?

UVA-straling is altijd om ons heen en veroorzaakt de meeste DNA-schade. De Europese Commissie heeft daarom geadviseerd dat de UVA-bescherming ten minste een derde moet zijn van de UVB-bescherming. Op producten die hieraan voldoen staat een cirkelvormig logo met UVA op de verpakking. Daarnaast bestaan er nog verschillende testmethodes. Fabrikanten zijn vrij om te kiezen welke zij vermelden. Ik leg er een aantal uit.

PDP-meting (Persistent Pigment Darkening) lijkt een beetje op de SPF-meting. Echter wordt er hier niet gekeken naar roodheid, maar naar de snelheid van het donkerder kleuren van de huid. De pigmentvorming wordt gedurende 2-24 uur na blootstelling aan UVA in de gaten gehouden. Een voorbeeld: Een PPD10 betekent hier dat de huid er 10 keer langer over doet om te verkleuren.

UVAPF (Ultraviolet A Protection Factor) meet de doorlaatbaarheid van het licht.

En tot slot heb je nog PA (protection Grade of UVA). Dit wordt weergegeven met een PA-waardering, welke gebaseerd is op de PPD-waarde.

Adviezen zonbescherming:

1. Breng 365 (366) dagen per jaar zonbescherming aan.
2. Breng de zonbescherming minimaal 30 minuten aan voor blootstelling aan de zon.
3. Breng voldoende product aan (Om de juiste hoeveelheid aan te brengen moet je 2mg per cm2 aan brengen. Dit is een halve theelepel voor het gezicht, 1 theelepel per arm of been en 2 theelepels voor de romp). Combineer de zonnebrand met een antioxidant serum/crème voor extra bescherming.
4. Herhaal insmeren na zwemmen of zweten.
5. Vermijd direct zonlicht tussen 12:00- 15:00 uur.
6. Draag een hoedje of petje. Denk ook aan je ogen en koop een zonnebril met UV protectie.
7. Zoek een zonbescherming met een hoge UVA en UVB bescherming. Maak een onderscheidt in een product voor het lichaam en gezicht (minder vet).
8. Zonnebrand heeft na openen een houdbaarheid van 12 maanden. Na die tijd is het product niet meer goed en is de SPF nihil geworden.
9. Zonbescherming is een serieuze taak (die boodschap is inmiddels vast overgekomen ?) en je wilt je gezondheid niet riskeren door gebruik van producten die niet meer goed beschermen. Heb je nog oude zonnebrand liggen? Vervang deze dan voor nieuwe en koop er niet te veel van in!
10. Op zoek naar een passende zonbescherming? Ik help je graag, maak vrijblijvend een afspraak en kies voor de optie: Consult | product advies!
    

Informatie uit deze blog is afkomstig van:

Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie. (n.d.) Elektromagnetische zonnestraling, ontsnappende energie van de Zon.

Consumentenbond. (2021). Wat is SPF?

Flament, F., Bazin, R., Laquieze, S., Rubert, V., Simonpietri, E. & Piot, B. (2013). Effect of the sun on visible clinical signs of aging in Caucasian skin. Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology, 221. doi:10.2147/ccid.s44686

Hwang, Y. J., Park, H. J., Hahn, H. J., Kim, J. Y., Ko, J. H., Lee, Y. W., Choe, Y. B., & Ahn, K. J. (2011). Immediate pigment darkening and persistent pigment darkening as means of measuring the ultraviolet A protection factor in vivo: a comparative study. British Journal of Dermatology, 164(6), 1356–1361. doi:10.1111/j.1365-2133.2011.10225. 

KWF. (n.d.) UV en Zonkracht.

KNMI. (n.d.) Weer en gezondheid.

Moyal, D., Wichrowski, K., & Tricaud, C. (2006). In vivo persistent pigment darkening method: a demonstration of the reproducibility of the UVA protection factors results at several testing laboratories. Photodermatology, Photoimmunology and Photomedicine, 22(3), 124–128. doi:10.1111/j.1600-0781.2006.00223.

 Stokes, R., & Diffey, B. (1997). How well are sunscreen users protected?

Rai, R. & Srinivas, C.R. (2007) Photoprotection. Indian Journal of Dermatology, Venereology, and Leprology, 73-79.

RIVM. straling en gezondheid Probleemveld en kennisbasis bij het RIVM.